Slijmbeursontsteking, peesontsteking en verkalkingen van de schouder

Geschreven door Bauke Kooistra, orthopedisch chirurg

Inleiding

“Slijmbeursonsteking”, “peesonsteking” en “verkalkingen” zijn veel voorkomende oorzaken van schouderpijn in mijn praktijk. De 3 aandoeningen geven vaak vergelijkbare klachten.

Om de klachten uiteindelijk de baas te worden, is het belangrijk dat je begrijpt wat de oorzaak van deze problemen is. En hoe je voorkomt dat je op een later moment weer klachten krijgt.

Op deze pagina lees je alles over ontstekingen/irritaties van de slijmbeurs en de pezen van de schouder.

Wat is het?

Je hebt misschien gehoord van slijmbeursonstekingen en peesontstekingen van de schouder. Maar weet je wat het inhoudt?

Wat is een slijmbeursontsteking van de schouder?

Een slijmbeursonsteking is een ontsteking van de slijmbeurs. Dat is een kleine zak die dient als een kussen tussen de schouderpezen (rotator cuff pezen) en het schouderdak bot.

Tekening van slijmbeurs van de schouder (in groen). De slijmbeurs is de ‘glij-laag’ tussen de schouderkop en het schouderdak.

Je noemt een slijmbeursonsteking van de schouder ook wel een bursitis subacromiale.

Wat is een peesontsteking van de schouder?

Met een peesonsteking van de schouder bedoelen we in de regel een irritatie van de rotator cuff pezen. Dat zijn de pezen die aanhechten op de schouderkop. En die dus de schouderkop besturen.

Afbeelding van de pezen die aanhechten op de schouderkop.

Een peesontsteking hiervan noem je ook wel een rotator cuff tendinitis.

Peesontsteking met verkalkingen

Een bijzondere vorm van een peesontsteking is een onsteking waarbij ook verkalkingen in de pees ontstaan.  Dit noem je tendinitis calcarea.

Door langdurige irritatie kan een pees kleine kalk deeltjes gaan produceren. Soms kan het lichaam deze kalk deeltjes niet meer afbreken. Dan hopen de verkalkingen zich op. Als deze verkalkingen te groot worden, kunnen die ook weer irritatie gaan veroorzaken.

Wat voel ik

Zoals je hierboven ziet, liggen de slijmbeurs en de rotator cuff pezen direct tegen elkaar aan. Daarom geven ontstekingen van deze structuren vergelijkbare klachten. Deze klachten zijn:

• Pijn aan de zijkant van de schouder. Of aan de zijkant van de bovenarm.
• De pijn wordt erger tijdens het heffen van de arm.
• Meestal ontstaan de klachten ‘zomaar’, of door een overbelasting met bijvoorbeeld schilderen.

Oorzaken

Irritatie van de slijmbeurs of schouderpezen kan veel oorzaken hebben. Enkele veelvoorkomende oorzaken zijn:

• Overbelasting met bovenhands werk (zoals schilderen, schoonmaken of verhuizen)
• Overbelasting met bovenhandse sport
• Langdurig dezelfde houding (zoals bij bureauwerk)

De overbelasting kan ook ‘subtiel’ zijn. Zo kunnen mensen jarenlang een bepaalde belasting hebben zonder dat ze klachten hebben. Maar waarbij zich toch (ongemerkt) verkalkingen ophopen in de schouderpezen.  Op een gegeven moment kan dit tot een peesonsteking leiden. En dan pas krijgen mensen pijnklachten.

Diagnose

We kunnen de diagnose stellen door een combinatie van een intakegesprek, een lichamelijk onderzoek en een röntgenfoto. Op de röntgenfoto kun je niet de pezen zelf zien, maar wel eventuele verkalkingen in die pezen.

Soms kan een echo van de schouder ook nodig zijn.

Behandeling

De behandeling van ontsteking van de pezen en/of slijmbeurs is altijd een behandeling zonder operatie.

Wat kan ik zelf doen tegen de klachten?

Vaak is het nuttig om de geïrriteerde pezen en slijmbeurs minder te gaan belasten. Je belast ze het meest met bewegingen waarbij je de arm via de zijkant omhoog heft. Op dat moment komen de pezen en slijmbeurs namelijk van binnen ‘onder druk’ te staan. Daarom adviseer ik vaak om de arm via de voorkant van het lichaam te heffen. Dus voor de buik langs.

Verder is het belangrijk om herhaaldelijke, bovenhandse bewegingen te mijden. Het kan dus bijvoorbeeld nodig zijn om bepaalde werkzaamheden tijdelijk te verminderen! Als je vooral ’s nachts pijn hebt, kan het helpen om met meerdere kussens ervoor te zorgen dat je niet op de pijnlijke schouder kunt gaan liggen.

Tenslotte adviseer ik altijd om op de zithouding te letten. Zit rechtop, met de schouders naar achteren. Zo wordt de slijmbeurs met minst belast.

Kan ik het erger maken?

In geval van een peesirritatie of slijmbeurs irritatie kun je op zich niks kapot maken. Maar je kunt de irritatie wel verergeren door de pijnlijke bewegingen teveel te maken.

Mogelijke behandelingen

Als u bovenstaande leefregels niet helpen, dan zijn andere behandelingen nodig voor de pijn. Het doel moet zijn om de pijn draaglijk te maken. Zodat je bijvoorbeeld weer kunt slapen.

Pijnstillers

Ik adviseer altijd om paracetamol te nemen. Dit kan geen kwaad en is niet verslavend.

Is paracetamol niet genoeg, dan kun je daarnaast eventueel nog een middel als diclofenac nemen. Ik raad echter aan om dit maar enkele weken te nemen. Want dit middel kan wel schadelijk zijn, onder andere voor de maag. Overleg daarom altijd eerst met je arts hierover.

Fysiotherapie

Mensen met een pees irritatie of slijmbeursonsteking verwijs ik bijna altijd naar de fysiotherapeut. Het is niet alleen de bedoeling om de geirriteerde pees (licht!) te trainen, maar ook om te leren hoe je ‘om de pijn kunt heen bewegen’.

Belangrijk is dat je weet dat het wel 3 maanden kan duren voordat je een effect merkt van fysiotherapie! Dat komt omdat het nog een tijd kan duren voordat de irritatie ook echt wegtrekt uit de pees of slijmbeurs.

Injectie met cortisone

Als er echt teveel pijnklachten zijn, ondanks pijnstillers en fysiotherapie, kan een injectie in de slijmbeurs worden gezet. Dit werkt ook in geval van een peesonsteking, omdat de injectie dan ‘rond de pees’ wordt gezet.

We injecteren dan cortisone. Dit zorgt ervoor dat de irritatiereactie wordt geremd. Daardoor heb je minder pijn. Maar dit werkt maar tijdelijk, namelijk enkele weken tot maanden.

De behandeling met fysiotherapie vind ik daarom de belangrijkste behandeling!

Barbotage

Soms zitten er grote, harde calcificaties in de pezen. Als de eerder genoemde behandelingen hebben dan niet hebben geholpen, kan een barbotage worden gedaan. De radioloog prikt dan, onder zicht van een echografie, de verkalking zoveel mogelijk kapot. Vervolgens probeert hij/zij de (nu kleinere) verkalkingen op te zuigen. Als laatste laat hij/zij nog cortisone achter rond de pees.

Een barbotage werkt in een meerderheid van de gevallen. Maar soms lukt het niet om de verkalking helemaal weg te halen. Dan kan het nodig zijn om later nog een tweede barbotage te doen.

Conclusie

Een irritatie van de slijmbeurs of pezen van de schouder komt bijna altijd door een overbelasting. Vermijden van de overbelasting is dus het belangrijkst. Houdings- en bewegingsadviezen en fysiotherapie kunnen je daarbij het beste helpen. Pijnstillers en injecties kunnen tijdelijk ook verlichting brengen.

Veelgestelde vragen