Operatie voor een instabiele elleboog
Laatste update:
Geschreven door Bauke Kooistra, orthopedisch chirurg
Inleiding
Een instabiel ellebooggewricht kan ontstaan door een gescheurde of uitgerekte gewrichtsband. Dat komt vaak doordat de elleboog (bijna of helemaal) uit de kom is geweest.
Als fysiotherapie niet helpt, kan een operatie nodig zijn om de elleboog weer stabiel te maken. Daarbij hechten of vervangen we de beschadigde gewrichtsband.
Het vervangen van een gewrichtsband noem je een bandreconstructie van de elleboog. Daarover gaat deze pagina.
Wat is een bandreconstructie van de elleboog?
Tijdens een bandreconstructie vervangen we de buitenband of de binnenband van de elleboog.
Er zijn twee soorten bandreconstructies:
- Vervangen van de binnenband. Ook wel een mediaal collateraal ligament (MCL-) reconstructie genoemd. Een bekende variant van deze ingreep heet de Tommy John-operatie.
- Vervangen van de buitenband. Ook wel een lateraal ulnair collateraal ligament (LUCL-) reconstructie genoemd.
Bij beide procedures vervangen we de band door een nieuwe band. Die nieuwe band maken we van lichaamseigen peesweefsel. Dat kan een pees uit de onderarm of van de hamstings zijn. Die pezen kun je goed missen namelijk.
De pees zetten we vast in de botten van de bovenarm en onderarm. Dat doen we door een tunnel in het bot te boren en de pees in de tunnel te leiden.
Na de operatie moet je vaak 6 weken in een speciale brace. En de revalidatie duurt gemiddeld een half jaar.
Heb ik een operatie nodig?
We adviseren alleen een operatie bij hinderlijke klachten van een instabiele elleboog. En als fysiotherapie niet heeft geholpen.
Wanneer zou ik geen operatie moeten ondergaan?
Als u rookt. Roken zorgt er namelijk voor dat de wond en de pees niet goed kunnen genezen. Stop daarom 4 weken voor de operatie met roken. En hou dit vol tot minimaal 4 weken na de operatie.
Wat is het probleem precies?
Letsel van de binnenband (MCL)
Dit gaat vaak om een uitrekking van de binnenband. Dat komt door herhaalde bewegingen, waarbij de band op spanning komt. Dus het komt veel voor bij werpsporters, zoals honkballers of speerwerpers. Het komt voor bij tennissers.
Een acuut letsel van de binnenband komt ook voor. Bijvoorbeeld door een val op uitgestrekte arm.
De binnenband verbindt de binnenzijde van de bovenarm met de binnenzijde van de onderarm. Als de band niet meer goed werkt, kan je onderarm teveel naar buiten bewegen.
Letsel van de buitenband (LUCL)
De buitenband scheurt vaak af bij botbreuken en bij ontwrichtingen van de elleboog. Het is eigenlijk niet 1 band, maar een ‘complex’ van 3 banden aan de buitenkant van het gewricht.
Als het bandencomplex niet meer stevig is, dan kan de onderarm (bijna) uit de kom schieten. Dat gebeurt dan bij bepaalde bewegingen, zoals het jezelf opdrukken uit een stoel.
Wat zijn de ervaringen van anderen na een reconstructie van de elleboogbanden?
Reconstructie van de binnenband
Ongeveer 8 tot 9 van de 10 mensen is tevreden na een binnenband reconstructie (bron 1, bron 2).
In een onderzoek onder professionele honkballers bleek dat 7 tot 9 van de 10 patiënten weer op hun oude niveau kwam (bron). Dit duurde dan gemiddeld 1 jaar en 3 maanden.
Bij speerwerpers haalt ongeveer 6 van de 10 mensen patiënten zijn of haar oude niveau weer (bron).
Sporters die geen werpsport doen lijken dan weer veel vaker terug te komen naar hun oude niveau (bron). Dat komt waarschijnlijk omdat zij minder kracht op de nieuwe binnenband zetten tijdens hun sport.
Reconstructie van de buitenband
Ongeveer 8 tot 9 van de 10 mensen is tevreden over het resultaat van een buitenband reconstructie (bron). En ongeveer 1 op de 10 mensen houdt pijn aan de buitenzijde van de elleboog.
Mogelijke complicaties
Reconstructie van de binnenband
Ongeveer 4 van de 100 mensen krijgt te maken met een complicatie na deze operatie (bron). De belangrijkste mogelijke complicaties zijn:
- een botbreuk. Een nieuwe operatie kan dan nodig zijn.
- extra botvorming in het operatiegebied Een nieuwe operatie kan dan nodig zijn.
- schade van de zenuw die in het operatiegebied loopt (nervus ulnaris). Dit herstelt vaak vanzelf binnen enkele weken.
Onderzoeken voor de operatie
De diagnose van een instabiele elleboog stellen we vaak in de spreekkamer. Dus met lichamelijk onderzoek. Een röntgenfoto is altijd noodzakelijk. En soms is het nuttig om een CT-scan of MRI-scan te maken.
Voordat we de operatie daadwerkelijk inplannen, zal een anesthesioloog uw algehele gezondheid beoordelen.
Tijdens de operatie
Een operatieve bandreconstructie van de elleboog gebeurt onder algehele narcose. En het duurt ongeveer 1 tot 1.5 uur.
Hoe verloopt een reconstructie van de binnenband?
Een operatie waarbij we de binnenband reconstrueren heet ook wel een MCL reconstructie van de elleboog. De operatie gaat zo:
- we maken een incisie aan de binnenkant van de elleboog
- we boren 2 ’tunnels’ (gaatjes) in het bot: 1 tunnel in de bovenarm en 1 tunnel in de ellepijp.
- we halen een pees weg uit een ander deel van het lichaam. Dat is een pees die je kunt missen. Zoals 1 van de onderarmpezen, 1 van de hamstingpezen of een deel van de tricepspees.
- deze pees leiden we door de geboorde tunnels in het bot.
- we zetten de pees onder goede spanning vast met stevige hechtingen.
- we maken de wond met een oplosbare hechting dicht.
- als laatste leggen we een drukverband en een tijdelijke spalk aan.
Hoe verloopt een reconstructie van de buitenband?
Een operatie waarbij we de buitenband reconstrueren heet ook wel een LUCL reconstructie van de elleboog. De operatie gaat zo:
- we maken een incisie aan de buitenkant van de elleboog
- we boren 2 ’tunnels’ (gaatjes) in het bot: 1 tunnel in de bovenarm en 1 tunnel in de ellepijp
- we halen een pees weg uit een ander deel van het lichaam. Dat is een pees die je kunt missen. Zoals 1 van de onderarmpezen, 1 van de hamstingpezen of een deel van de tricepspees.
- deze pees leiden we door de geboorde tunnels in het bot.
- we zetten de pees onder goede spanning vast met stevige hechtingen.
- we maken de wond met een oplosbare hechting dicht.
- als laatste leggen we een drukverband en een tijdelijke spalk aan.
Na de operatie
Na de operatie maken we vaak een röntgenfoto als controle. In principe mag je dezelfde dag met ontslag. We geven dan een gerichte verwijsbrief met instructies voor de fysiotherapeut mee.
De spalk moet 1 tot 2 weken om blijven. Daarna mag de elleboog steeds verder bewogen worden. Hoe ver, staat in de verwijsbrief voor de fysiotherapeut.
Soms is een brace nodig om in de eerste 6 weken de nieuwe gewrichtsband te beschermen.
Pijnstillers
In de dagen na de operatie slikt u pijnstillers: paracetamol en morfinepillen. Als de pijn te doen is, bouwt u eerst de morfinepillen af. Daarna de paracetamol.
Fysiotherapie en revalidatie
Zodra de spalk af gaat, kun je beginnen met fysiotherapie. Dat is dus vaak al na 1 tot 2 weken. Het is belangrijk om de elleboog binnen de veilige grenzen te gaan bewegen. Wat die veilige grenzen zijn, staat in het verslag voor de fysiotherapeut.
De eerste 6 weken zijn bovenhandse oefeningen het veiligst. Daarbij komt er namelijk geen stress op de nieuwe gewrichtsband. Verder moeten de eerste 3 maanden na de operatie rekkrachten op de nieuwe gewrichtsband worden vermeden.
De totale revalidatie duurt 6 tot 12 maanden.
Verwijderen van hechtingen
De huid wordt gehecht met een oplosbare draad. Maar de 2 knoopjes van de huidhechting steken buiten de huid uit. Deze 2 knoopjes moeten 2 weken na de operatie worden verwijderd. Dat kan met een simpel nagelschaartje.
Vervolgafspraken bij de polikliniek
Twee en 6 maanden na de operatie vindt er een controlemoment op de polikliniek plaats.
Conclusie
Een bandreconstructie van de elleboog kan nuttig zijn als het gewricht instabiel is geworden, door bijvoorbeeld een eerdere ontwrichting. Een meerderheid van de mensen is dan tevreden met het resultaat van de operatie. Dat is dan na een revalidatieperiode van 6 tot 12 maanden.
Veelgestelde vragen
Hoe lang is de herstelperiode na een reconstructie van een gewrichtsband van de elleboog?
Het totale herstel duurt 6 tot 12 maanden. Soms duurt het zelfs langer dan een jaar voordat bijvoorbeeld werpsporten weer op goed niveau kunnen worden hervat.
Mijn elleboog is instabiel na een letsel. Wat is de beste behandeling?
Als een gescheurde gewrichtsband ervoor zorgt dat de elleboog langere tijd instabiel blijft, kan een operatie nuttig zijn. Daarbij maken we een nieuwe band van een pees uit een ander deel van je lichaam. We doen zo’n operatie meestal alleen als fysiotherapie niet helpt.