Gebroken schouder

Geschreven door Bauke Kooistra, orthopedisch chirurg

Inleiding

Heb je een gebroken schouder? Je bent niet alleen. Botbreuken (fracturen) van de bovenarm en het schouderblad komen veel voor.

Deze pagina bevat medische informatie over botbreuken van het grote schoudergewricht: namelijk van het bovenarmbot en van de schouderkom.

Wat is een gebroken schouder?

Schouderbreuken komen veel voor en ontstaan door een ongeval, zoals een val of een ongeluk. Een botbreuk noem je ook wel een fractuur.

In dit artikel hebben we het over 2 typen schouderbreuken:

• Breuk van en rond de kop van de schouder. Dit is dus in het bovenste deel van de bovenarm. Dit noem je proximale humerus fracturen.
• Breuk van de kom van de schouder. Dit noem je glenoïd fracturen.

Wat is het probleem precies?

Breuk van de kop van de schouder (proximale humerus fractuur)

De meest voorkomende schouderbreuk is een gebroken schouderkop. De schouderkop kan, door een val, op verschillende manieren breken.

• De schouderkop kan in zijn geheel afbreken van het bovenarmbot. Meestal staat de breuk mooi. Maar soms staan de bot delen te ver van elkaar af.
• Maar de schouderkop kan ook nog in kleinere stukken breken. Op deze kleinere stukken afgebroken bot hechten vaak belangrijke schouderpezen (rotator cuff pezen) aan. Het stukje bot dat meestal afbreekt, heet het tuberculum majus. Meestal staat deze breuk ‘goed’. Maar soms staan de bot delen te ver van elkaar af.
• Soms is de schouderkop én gebroken, én uit de kom.

Breuk van de kom van de schouder (glenoïdfractuur)

De kom van de schouder is een stuk kleiner dan de kop. De kom is eigenlijk het uiteinde van het schouderblad. Je noemt het ook wel het glenoïd.

Meestal ontstaat hier een breuk op het moment dat de schouderkop uit de kom of bijna uit de kom gaat. De breuk noem je dan ook wel een benige Bankart lesie.

Meestal zijn dit kleine breuken. Maar soms is een groot deel van de kom afgebroken en ligt het afgebroken deel niet meer goed op zijn plek.  Je kunt je voorstellen dat de kom dan eigenlijk te klein wordt, als je de breuk niet herstelt met een operatie.

Oorzaken

Een gebroken schouder kan voorkomen bij verschillende ongevallen:

• Een val of botsing direct op de schouder
• Een val op een uitstrekte hand

Mensen met botontkalking (osteoporose) hebben meer kans op een gebroken schouder als zij vallen (bron).

Wat voel ik

De symptomen van een gebroken schouder zijn:

• Pijn
• Bloeduitstorting rond de schouder of arm
• Onvermogen om de arm zelf te heffen
• Soms is de okselzenuw gekneusd of beschadigd. Dat zorgt voor een verminderd gevoel van de huid aan de buitenkant van de bovenarm

Diagnose

Een botbreuk van de schouder is meestal goed te zien op een röntgenfoto. Op de röntgenfoto kunnen we ook zien of de schouder nog in de kom staat. Belangrijk is dat de foto wel op een goede manier wordt genomen.

Bij complexe schouderbreuken maken we ook nog een CT-scan. Dat is een soort driedimensionale röntgenfoto scan. Daarop kunnen we meer details zien. Vooral of alle gebroken botten nog goed genoeg op hun plek staan.

Behandeling

De behandelingen voor schouderbreuken kun je onderscheiden in behandeling zonder operatie en behandeling met operatie. De meeste breuken kunnen zonder operatie worden behandeld. Operaties worden meestal gedaan bij

• breuken met een open wond
• breuken waarbij de schouderkop ook uit de kom is
• breuken waarbij de botdelen te ver uit elkaar staan.
• breuken die niet zijn genezen zonder operatie (dit weet je dus pas maanden later)

Hieronder bespreken we de verschillende behandelingen.

Wat kan ik zelf doen tegen de klachten?

• Zorg dat je voldoende pijnstillers inneemt.
• Houd de arm in je mitella. Zo krijgt de breuk rust en heb je minder pijn.

Kan ik het erger maken?

Ja, in de eerste weken na het ongeval kun je de breuk verslechteren door teveel te bewegen.

Behandelingen zonder operatie

De behandeling zonder operatie bestaat uit pijnstillers, het dragen van een mitella en eventueel fysiotherapie.

Mitella (schouder immobilizer)

Doordat je de arm laat rusten in een mitella krijgen de gebroken botten rust om te genezen. Behandeling met een zogenaamde ‘collar and cuff’ kan ook. In beide gevallen hangt de arm rustig op je buik.

Hoe lang je de mitella moet dragen, hangt af van het type breuk, en hoe ‘stevig’ de breuk op zijn staat. Bespreek dit met je behandelend arts.

Oefeningen en fysiotherapie

Het doen van oefeningen en fysiotherapie kan zinvol zijn. Maar hoeveel oefeningen en wanneer je ermee mag beginnen, hangt af van de breuk. Bespreek dit dus ook met je behandelend arts.

Vervolgafspraken

Als we besluiten tot een behandeling zonder operatie, zijn er vervolgafspraken nodig om te kijken of de botbreuk goed blijft staan. En of de breuk geneest.

Duur van herstel

Kleine breuken zullen sneller herstel dan grote breuken. Een kleine breuk zoals die van het tuberculum majus, kan na 3 maanden een vrijwel volledig herstel geven. Maar na een grote breuk van de schouderkop kan het herstel zeker 1 jaar duren.

Hoe goed herstelt de schouder na een breuk?

Helaas wordt de schouder niet altijd meer ‘de oude’. Ook al geneest de breuk goed. Het kan zijn dat de arm niet meer volledig hoog kan worden opgeheven. Of dat er nog enige pijn blijft bestaan bij bewegen.

In het algemeen herstelt de schouder beter van kleine breuken dan van complexe, grote breuken (bron).

Behandeling met operatie

Er zijn kunnen verschillende redenen zijn om een operatie te doen voor een gebroken schouder. We doen natuurlijk alleen een operatie op het moment dat we echt verwachten dat de operatie een betere uitkomst zal geven. Dat is bij:

• Breuken met een open wond.
• Breuken waarbij de schouder ook uit de kom is
• Breuken waarbij de botdelen te ver van elkaar af staan om goed te kunnen genezen.
• Breuken waarbij de schouderkop echt doormidden is gebroken.

Operaties voor een breuk van de schouderkop

Per situatie kan het verstandig zijn om een ander type operatie te doen. De meest voorkomende operaties zijn:

• Vastzetten van de breuk met pinnen (“K-draden”). Dat gebeurt vaak bij kinderen.
• Vastzetten van de breuk met een plaat en schroeven. Dat gebeurt vaak bij volwassenen met stevig bot. Voor meer informatie, klik hier.
• Omgekeerde schouderprothese. Ook wel een schouderfractuurprothese genoemd. Dat gebeurt vaak bij volwassenen met ‘zacht’ bot of bij mensen met een erg ‘versplinterde’ breuk. Voor meer informatie, klik hier.

Operaties voor een breuk van de schouderkom

Als er een groot deel van de schouderkom is afgebroken, kan dit worden vastgezet met schroeven of met stevige hechtingen. Dit kan via een kijkoperatie of via een grotere incisie.

Deze operaties lijken erg op de operaties die we doen voor instabiele schouders. Klik hier voor meer informatie over deze operaties.

Conclusie

Botbreuken van de schouderkop en schouderkom genezen vaak goed met behandeling zonder operatie. Maar in specifieke gevallen kan worden gekozen voor een operatie, om de botdelen weer op zijn plaats te zetten. Bij een ‘gunstige’ breuk herstelt de schouder vaak binnen een aantal maanden. Bij een meer complexe breuk kan het herstel zeker 1 jaar duren en het kan zijn dat de schouder dan niet herstel naar het oude niveau.

Zie ook

Operatie voor gebroken schouder

Veelgestelde vragen over schouderbreuken