Heb je een gebroken sleutelbeen? Gelukkig genezen de meeste van deze breuken goed zonder operatie. Maar in sommige, meer ernstige gevallen wordt toch een operatie overwogen.

Op deze pagina leggen we je alles uit over een operatie voor een gebroken sleutelbeen. Vooral zodat je zelf een keuze kunt maken in je behandeling. In de tekst baseren we ons zoveel mogelijk op wetenschappelijke bronnen.

Wat is precies het probleem?

Een gebroken sleutelbeen noem je ook wel een claviculafractuur. Clavicula betekent sleutelbeen en fractuur betekent breuk. Een sleutelbeenbreuk komt heel veel voor. En gelukkig geneest het vaak prima zonder operatie! Op onze aparte pagina over sleutelbeenbreuken lees je daar meer over.

Het sleutelbeen kan op meerdere plekken breken. Meestal is dat in het midden. Soms aan de zijkant, en heel soms juist meer richting het borstbeen. Het kan ook nog op meerdere plekken breken. Soms kan het zijn dat de banden die het sleutelbeen op zijn plek houden, ook scheuren.

Meestal adviseren we een operatie als:

het schouderblad ook gebroken is (een ‘floating shoulder’), of
de breuk aan de zijkant van het sleutelbeen zit en als de breuk is verplaatst (bron), of
als een breuk uiteindelijk, na minimaal 6 maanden, niet aan elkaar is gegroeid en wel klachten blijft geven.

In deze gevallen is er namelijk een verhoogde kans dat de breuk niet zal genezen zonder operatie.

Wat is een operatie voor een gebroken sleutelbeen?

Tijdens een operatie zetten we de gebroken botuiteinden van het sleutelbeen weer goed op zijn plek. Daarna zetten we de botten weer vast aan elkaar. Dat gebeurt met een plaat en meerdere schroeven.

Het bot is dan niet meteen weer genezen. Want je lichaam moet zelf nog de uiteinden van het bot aan elkaar laten groeien. Dat duurt ongeveer 3 maanden.

In zeldzame gevallen is het nodig om met een stevige hechting het sleutelbeen extra aan het schouderblad te verstevigen.

Voor meer details over de operatie, zie verderop op deze pagina.

Heb ik een operatie nodig voor mijn gebroken sleutelbeen?

Bij een claviculafractuur is een operatie meestal niet absoluut ‘nodig’. Ik adviseer meestal alleen een operatie als:

het schouderblad ook gebroken is, of
de breuk aan de zijkant van het sleutelbeen zit en als de botdelen flink zijn verplaatst, of
de breuk eerst zonder operatie is behandeld, maar na minimaal 6 maanden niet blijkt te zijn genezen, of
er een huidwond is tot op de botbreuk

Sommige mensen willen graag een operatie omdat ze dan sneller weer actief kunnen zijn. Ik vind dit geen medische reden om een operatie te doen.

Wanneer moet ik geen operatie ondergaan?

Een operatie voor een sleutelbeenbreuk raden we vaak af als:

de botdelen niet ernstig verplaatst zijn, of
er een infectie van het gebied rond het gebroken sleutelbeen is.

Wat zijn de ervaringen van anderen na een operatie voor een gebroken sleutelbeen?

Na een operatie geneest de breuk in 95 tot 99 van de 100 gevallen (bron).

Negen maanden na de operatie geven mensen gemiddeld een rapportcijfer 8 tot 9 aan het eindresultaat (bron).

Veel mensen ervaren wel een (meestal tijdelijk) dof gevoel van de huid rond het operatiegebied. Dat komt omdat je tijdens de operatie huidzenuwtjes moet doorsnijden om bij de breuk te komen.

Ongeveer 10 tot 30 van de 100 mensen houdt er last van dat ze de plaat onderhuids voelen zitten (bron). In dat geval kun je ervoor kiezen om de plaat weer te verwijderen met een 2e operatie.

Mogelijke complicaties na een operatie voor een gebroken sleutelbeen

De mogelijke complicaties na het operatief herstellen van een sleutelbeenbreuk zijn:

een wondinfectie, bij 4 op de 100 mensen (bron)
alsnog niet aan elkaar groeien van de breuk, bij 1 tot 4 van de 100 mensen (bron)
schade aan een huidzenuw, bij 8 van de 10 mensen (bron). Dit veroorzaakt een dof gevoel van de huid rond het sleutelbeen en soms aan de voorkant van de schouder. In 1 van de 3 gevallen herstelt het gevoel na 1 jaar.
schade aan belangrijke bloedvaten en zenuwen naar de arm. Dit is erg zeldzaam (bron).
klaplong
last van de plaat die onderhuids zit. In ongeveer 1 tot 3 van de 10 mensen wordt de plaat er dan in een later stadium weer uitgehaald (bron).

Wanneer heb ik een verhoogd risico op complicaties?

U heeft vooral een verhoogd risico op complicaties na de operatie als je een verminderde afweer hebt. Dit is het geval bij:

Roken
Suikerziekte
Gebruik van medicijnen die het immuunsysteem onderdrukken. Zoals prednison.

Moet ik nog onderzoeken hebben ter voorbereiding op de operatie?

Een röntgenfoto van het sleutelbeen is vaak voldoende. Er hoeven dus geen extra onderzoeken plaats te vinden voor een operatie.

Wat gebeurt er voor de operatie?

Voor de operatie moet je worden opgenomen in de kliniek. De operatie gebeurt in dagbehandeling. Dus je komt en gaat op dezelfde dag.

Tijdens de operatie

Verdoving tijdens de operatie

De operatie vindt plaats onder algehele narcose.

Hoe verloopt een operatie voor een gebroken sleutelbeen?

U krijgt een snee (incisie) aan de voorkant of aan de bovenkant van het sleutelbeen.
We zetten de uiteinden van de botbreuk weer goed op elkaar.
Dan zetten we een metalen plaat op het sleutelbeen. Door de plaat heen plaatsen we schroeven in het sleutelbeen. Aan beide kanten van de breuk.
Tijdens de operatie controleren we met een röntgenfoto dat de schroeven overal goed in het bot zitten.
We sluiten de wond met een oplosbare draad.
U krijgt een mitella om.

Na de operatie

Na de operatie ga je naar de verpleegafdeling. Daar wordt nog een röntgenfoto gemaakt. In principe mag je dezelfde dag weer naar huis.

Traject na de operatie

Pijnstillers

De pijnstillers die we voorschrijven zijn vaak:

Paracetamol 4 maal daags
Oxycontin (langwerkende morfine) 2 maal daags
Zo nodig oxynorm (kortwerkende morfine), als er nog teveel pijn is.

Zodra je minder pijn hebt, bouw dan eerst de morfine af. Dan de paracetamol.

Mitella (schouder immobilizer)

De mitella na de operatie is puur bedoeld voor pijnstilling. Daarom mag de mitella na ongeveer een week af.

Verwijderen van hechtingen

De knoopjes van de huidhechting (2 stuks) moeten na 2 weken worden verwijderd. Dit kan makkelijk met een schoon nagelschaartje.

De knoopjes liggen buiten de huid. De draad die in de huid zit, lost vanzelf op.

Vervolgafspraken bij de polikliniek

Na 8 weken kom je terug op de polikliniek. Dan maken we een controlefoto. Meestal zien we mensen ook 6 maanden na de operatie nog terug.

Revalidatie en fysiotherapie

Na de operatie mag je in principe de arm en schouder meteen bewegen. Zonder kracht te zetten.

De revalidatie ziet er zo uit:

Week 1 na de operatie: mitella. Deze mag ook al af, als de pijn goed te doen is.
Week 2 tot en met 6: de arm zelf bewegen, zonder extra kracht te zetten. Dus geen gewichten vastpakken terwijl je de schouder beweegt.
Vanaf week 6: de kracht van de schouderspieren versterken. Dit kan in eerste instantie het beste via een fysiotherapeut.

Je kunt weer sporten zodra de breuk is genezen en als de schouder weer goed kan bewegen. Dat is gemiddeld na 2 tot 3 maanden (bron). Maar dit hangt ook erg af van welke sport je beoefent, en op welk niveau. Bij bijvoorbeeld professionele contactsporters kan het meer dan een half jaar duren (bron).

‘Leefregels’ na een operatie voor een gebroken sleutelbeen

Ik adviseer altijd om de eerste 6 weken niet op de schouder te slapen. Zo komt er minder druk op het sleutelbeen.

Wanneer je weer kan sporten, hangt er van het type sport af. En van wanneer de breuk is genezen.

Conclusie

Bij een operatie voor een sleutelbeenbreuk worden de gebroken botdelen weer met plaat en schroeven aan elkaar gezet. Het voordeel is een iets sneller herstel, het nadeel is een (kleine) kans op complicaties. Alleen in bepaalde gevallen is een operatie echt ‘nodig’.

Maak een afspraak bij Dr. Bauke Kooistra

Zie ook

Gebroken sleutelbeen

Veelgestelde vragen

Ik heb in het buitenland mijn sleutelbeen gebroken. Moet ik daar nu acuut aan geopereerd worden?

Bij de meeste sleutelbeenbreuken is er geen reden voor een acute operatie. Dat kan dan best 1 tot 2 weken wachten. Maar in sommige gevallen is een snelle operatie wel raadzaam: bij een wond tot op het gebroken bot (‘open breuk’), als het schouderblad ook is gebroken (‘floating shoulder’), of als er door de breuk belangrijke bloedvaten of zenuwen zijn beschadigd.